• Lasten die reëel zijn bij het voorzieningenniveau. Bij de kwaliteit en het voorzieningenniveau van een stad als Amersfoort horen lokale lasten die beperkt blijven, maar wél reëel en op een gemiddeld niveau zijn.
• Kostendekkend opleggen van rioolheffing, afvalstoffenheffing en leges/retributies.

De aanslagen gemeentelijke belastingen/WOZ-beschikking zijn op 31 januari 2018 aan de eigenaren en gebruikers van woningen en niet-woningen bekend gemaakt. De Wet WOZ vereist verzending door de gemeente binnen acht weken na aanvang van het kalenderjaar. Het betreft een WOZ-waarde naar peildatum 1 januari 2017. De waardeontwikkeling van de woningen liet tussen de peildatum en de vorige peildatum (1 januari 2016) een stijging zien van gemiddeld 8,5%. Bij niet-woningen was er sprake van een waardedaling. De daling lag gemiddeld op 1,25%. Tegen de 76.175 waardebeschikkingen zijn 1.179 bezwaren binnengekomen. Dat is 1,55%. In 2018 lag het zwaartepunt, vanwege de forse waardestijging, meer op bezwaren tegen woningen. Tegen de waarde van woningen is 878 keer bezwaar gemaakt (op een totaal van 69.338). Dat is ruim 200 bezwaren meer dan in 2017. De bezwaarschriften waren vóór de wettelijke termijn van 31 december 2018 afgehandeld. Wat grote invloed heeft op de afhandeling van bezwaarschriften is dat het aandeel ingediende bezwaarschriften van zogenaamde No-Cure-No-Pay-bureaus nog steeds toeneemt. De behandeling van deze bezwaarschriften neemt veel meer tijd in beslag dan bezwaarschriften van inwoners zelf. Zo wordt standaard verzocht om alle aan de waardering ten grondslag liggende stukken (door een uitspraak elders in het land zijn gemeenten verplicht die gegevens te verstrekken) en wordt standaard verzocht om een hoorzitting. Daarmee neemt de druk op het bezwaarproces toe. Bovendien leidt een gegrond bezwaar van een NCNP-bureau tot forse kostenvergoedingen. Omdat de WOZ-waarde geen exacte wetenschap is, maar een indicatie van de marktwaarde, ligt het percentage gegronde bezwaren landelijk, maar ook in Amersfoort rond de 40-50%.
De Waarderingskamer, wettelijke toezichthouder op de uitvoering van de Wet WOZ, heeft aan Amersfoort in 2018 voor het elfde achtereenvolgende jaar het oordeel ‘goed’ gegeven. De WOZ-waarde wordt niet alleen gebruikt voor de gemeentelijke OZB, en in Amersfoort ook de rioolheffing, maar ook voor de watersysteemheffing (waterschap), eigenwoningforfait inkomstenbelasting, verhuurdersheffing, erfbelasting, hypotheekaanvragen en voor de bepaling van de maximale huur in het woningwaarderingsstelsel.
In 2018 zijn, voorafgaand aan de aanslagoplegging 2019, voormeldingen verstuurd aan zo’n 1.000 eigenaren van woningen. De respons was ongeveer 30%. Bij een voormelding wordt de berekende WOZ-waarde al vóór de aanslagoplegging bekend gemaakt, waarbij de eigenaar via een DigiD-inlog in een internetomgeving kan beoordelen op basis van welke gegevens de waarde tot stand is gekomen. Via de site kan op de waarde, als ook de daaraan ten grondslag liggende gegevens, worden gereageerd. De voormeldingen zorgen ervoor dat het aantal bezwaarschriften afneemt en het begrip en de transparantie ten aanzien van de waardebepaling toeneemt.
In het kader van de verdergaande digitalisering en dienstverlening is ook in 2018 gebruik gemaakt van de berichtenbox van MijnOverheid. Dat betekent dat aanslagen gemeentelijke belastingen en aanmaningen, wanneer inwoners daarvoor toestemming hebben gegeven, in de berichtenbox worden geplaatst. Voor bedrijven komt er een bedrijvenvariant. Zo’n 50% van alle aanslagen werd digitaal verzonden. Dat is 10 procentpunt meer dan in 2017.

De belastingopbrengst afvalstoffenheffing is nagenoeg gelijk aan de raming. Het positieve kostensaldo wordt met name veroorzaakt door een gunstig effect van afvalscheiding en daardoor minder restafval. Anticiperend op het positieve kostensaldo kan de extra belasting op restafval, die van kracht is per 2019 en zoals deze is gemeld in de begroting 2019-2022, worden opgevangen in de kostenbasis en heeft dat niet geleid tot (extra) tariefstijging.

Tabel: PL.01 Kostenbasis afvalstoffenheffing

De opbrengst rioolheffing wijkt fractioneel af van de raming. Datzelfde geldt voor de kosten. Het saldo is licht positief.

Tabel: PL.02 Kostenbasis rioolheffing

De peilaanpassing is voor 2018 vastgesteld op 2%. De gemiddelde OZB-aanslag is verhoogd met de peilaanpassing en daarnaast verhoogd met een maatregel uit de herstelbegroting 2015. Daarmee kwam de verhoging van de gemiddelde aanslag OZB uit op 4,3%. Met de stijging van de lasten voor afval (2%) en riool (3,2%) was de ontwikkeling van de woonlasten in voor woningen +3,2% en voor bedrijven +4%. Voor huurders van woningen geldt een iets lagere ontwikkeling. Gebruikers van woningen betalen geen OZB. Zie voor een overzicht onderstaande tabel.

Bij de bepaling van de woonlasten is uitgegaan van de gemiddelde WOZ-waarde van een Amersfoortse woning van € 247.000.

Tabel: PL.03 Lastenontwikkeling burgers
(bedragen x € 1,--)

Voor bedrijven zijn de lasten als volgt, waarbij uitgegaan is van een (gemiddelde) waarde van het bedrijfspand van € 649.000:

Tabel: PL.04 Lastenontwikkeling bedrijven
(bedragen x € 1,--)

De daadwerkelijke opbrengst OZB laat een negatief saldo zien van € 0,25 mln. Dit is reeds in de zomerrapportage vermeld. Er is sprake van omzettingen van bestaande (bedrijfs)gebouwen naar een woonfunctie. De heffingsgrondslag verandert (vermindert) hierdoor en dan blijft de realisatie van de OZB achter bij de verwachting.

Evenals in voorgaande jaren zijn de maximale mogelijkheden tot het verlenen van kwijtschelding benut. Kwijtschelding is mogelijk voor de OZB, de afvalstoffenheffing, de rioolheffing en de hondenbelasting (max.1 hond). Of kwijtschelding wordt verleend hangt af van de betalingscapaciteit van belastingplichtigen. Bij de bepaling daarvan houden wij rekening met 100% van de kosten van levensonderhoud zoals die normatief zijn opgenomen in de landelijke richtlijnen voor het kwijtscheldingsbeleid. Van de mogelijkheid om lagere normen (90% of 95%) te hanteren is bewust geen gebruik gemaakt teneinde ruimhartige kwijtschelding te kunnen verlenen. Ook ondernemers kunnen voor kwijtschelding van de privé-aanslag in aanmerking komen. Aan bijstandsgerechtigden, inwoners die uitsluitend een AOW-uitkering hebben en ondernemers met een BBZ-uitkering is in de regel geautomatiseerd kwijtschelding verleend. Deze groep, groot zo’n 3.600 belastingschuldigen, hoefde dus geen verzoek om kwijtschelding in te dienen. Het totale bedrag aan verleende kwijtschelding is nagenoeg gelijk aan de begroting.

Tabel: PL.05 Overzicht belastingopbrengsten
(bedragen x € 1.000,--)