Wij spreken van een verbonden partij daar waar het gaat om een privaatrechtelijke of publiekrechtelijke organisatie waarin de gemeente een bestuurlijk en een financieel belang heeft. Met deze definitie sluiten wij aan bij de definitie die in het Besluit Begroting en Verantwoording van het Ministerie van Binnenlandse Zaken is opgenomen.
Van een financieel belang is sprake als:
• een aan de verbonden partij ter beschikking gesteld bedrag niet verhaalbaar is indien de verbonden partij failliet gaat;
• de gemeente voor bedragen aansprakelijk kan worden gesteld indien de verbonden partij haar verplichtingen niet nakomt.
Partijen waaraan alleen een financieel risico kleeft, zoals bijvoorbeeld een door de gemeente gesubsidieerde instelling, vallen niet onder de definitie van een verbonden partij. Dat geldt ook voor organisaties waaraan wij leningen of garantstellingen verstrekken.
Van een bestuurlijk belang is sprake als de gemeente zeggenschap heeft, hetzij uit hoofde van vertegenwoordiging in het bestuur hetzij uit hoofde van stemrecht. Dit betekent concreet dat er sprake is van een bestuurlijk belang als de wethouder, het raadslid of de ambtenaar van de gemeente namens de gemeente in het bestuur van de partij plaatsneemt of namens de gemeente stemt.

Het aangaan van banden met (verbonden) derde partijen komt voort uit het publiek belang. Verbindingen met derde partijen zijn een manier om een publieke taak uit te voeren.
Het uitgangspunt blijft gelijk ongeacht of het college ervoor kiest om taken binnen de interne ambtelijke organisatie of bij verbonden partijen te beleggen: de gemeentelijke begrotingsdoelstellingen moeten met minimale risico’s zo efficiënt en effectief mogelijk worden gerealiseerd.
De gemeente Amersfoort past de regiewerkwijze toe. Uitgangspunt hierbij is: resultaatgerichte samenwerking in vertrouwen.
Daarbij hanteren we in principe de volgende uitgangspunten:

• De gemeente Amersfoort gaat uit van het benutten van de eigen kracht, energie en creativiteit van burgers, bedrijven en instellingen: uitbesteden tenzij... ;
• Wij ontwikkelen beleid op hoofdlijnen. De uitvoering van beleid (hoe-vraag) wordt zo veel mogelijk belegd bij externe samenwerkingspartners;
• Wij houden alleen een financieel of bestuurlijk belang in externe partijen als dit noodzakelijk dan wel een wettelijke verplichting is voor de realisering van onze (beleids)doelen.

Het beleid omtrent verbonden partijen hebben we in 2017 geactualiseerd. Hierbij is naar voren gekomen dat elementen in de aansturing van verbonden partijen terugkomen in de aansturing van andere externe partijen, zoals gesubsidieerde instellingen. Daarom hebben we u een Nota Externe Partijen aangeboden. Deze is in september 2018 aan de orde geweest in een Ronde.

Met de sturing op verbonden partijen willen we bereiken dat de verbonden partij de overeengekomen opdracht realiseert binnen de daarover afgesproken beleidsinhoudelijke en financiële kaders. Verbonden partijen voeren vaak taken uit met een maatschappelijk en politiek belang. Het deelnemen in verbonden partijen levert gemeenten naast voordelen echter ook financiële en bestuurlijke risico’s op. Om de voordelen optimaal te benutten en risico’s te beheersen is het belangrijk om als gemeente voldoende aandacht te hebben voor sturing op de verbonden partijen.
In augustus 2018 hebben wij in een Ronde het Instrument voor Zelfauditing Amersfoort met u besproken. Dit is een auditinstrument voor verbonden partijen en (grotere) gesubsidieerde instellingen, waarmee we de governance en de financiële ratio’s van externe partijen toetsen. In de tweede helft van 2018 en het eerste kwartaal 2019 hebben we het instrument voor alle verbonden partijen en de grotere externe partijen toegepast. Informatie inzake de financiële kengetallen, kwaliteit van bedrijfsvoering, kwaliteit van dienstverlening en risico’s van externe partijen is opgehaald. In maart 2019 zijn de zelfaudits besproken in de auditcommissie. Zie ook Raadsinformatiebrief 2019 026.

De lijst van verbonden partijen is onderverdeeld in:

• gemeenschappelijke regelingen;
• vennootschappen en coöperaties;
• stichtingen en verenigingen;
• overige verbonden partijen.

Per verbonden partij geven we de volgende gegevens weer:

• naam en vestigingsplaats;
• programma;
• rechtsvorm;
• openbaar belang: het openbaar belang dat gediend wordt door de verbonden partij. In welke mate draagt de verbonden partij bij aan het realiseren van de gemeentelijke doelstellingen;
• gemeentelijk belang: het verwachte gemeentelijk belang in de organisatie aan het begin en aan het einde van het jaar;
• omvang eigen vermogen: de omvang van het eigen vermogen van de verbonden partij aan het begin en aan het einde van het jaar;
• omvang vreemd vermogen: de omvang van het vreemd vermogen inclusief voorzieningen van de verbonden partij aan het begin en aan het einde van het jaar;
• resultaat: de omvang van het financiële resultaat van de verbonden partij in 2018.

Conform artikel 15 van het BBV moeten de (verwachte) gegevens van de verbonden partijen ultimo 2018 worden opgenomen. Voor zover dergelijke informatie niet beschikbaar is worden van de betreffende verbonden partij eerder gerealiseerde resultaten en eigen vermogen – respectievelijk vreemd vermogensposities - vermeld. Indien er substantiële wijzigingen worden verwacht, vermelden we deze.
De inventarisatie van risico’s met betrekking tot de verbonden partijen zijn meegenomen in de gemeentebrede actualisatie van de risico’s. Hierover vindt u meer informatie in de paragraaf Weerstandsvermogen en Risicomanagement.