Jaarstukken 2018

02 VEILIGHEID EN HANDHAVING

Belangrijke gebeurtenissen

Integraal Veiligheidsprogramma
Op 11 september 2018 is het integraal veiligheidsprogramma 2015-2018 middels een beleidsevaluatie in de raad geëvalueerd. Daarbij zijn de resultaten van vier jaar veiligheidsbeleid gepresenteerd. Belangrijkste conclusie is dat de totale criminaliteit en overlast door inzet van bewoners, ondernemers en veiligheidspartners verder is gedaald. Tegelijkertijd ontwikkelen zich nieuwe vormen van criminaliteit die minder zichtbaar en meetbaar zijn (zoals ondermijnende criminaliteit en cybercrime). Vervolgens is de raad aan de hand van stellingen met de portefeuillehouder en professionals in gesprek gegaan om vooruit te kijken naar de komende beleidsperiode. Deze input wordt meegenomen in het nieuw op te stellen veiligheidsprogramma. Eén van de toezeggingen was, alvorens een nieuw programma voor te leggen, om enkele thema's middels een rondetafelgesprek verder te verdiepen.
Ter voorbereiding op het nieuwe programma heeft de portefeuillehouder in verschillende wijken werkbezoeken gebracht. Professionals uit de wijk, zoals de wijkagent, een schooldirecteur, een lid van een sociaal wijkteam, jongerenwerker, handhaver, waren gespreksdeelnemer bij deze werkbezoeken. In deze gesprekken stond de ontwikkeling in de betreffende wijk in relatie tot veiligheid centraal.

Woninginbraak
Na een jarenlange daling is het aantal woninginbraken in 2018 met ruim 100 inbraken gestegen ten opzichte van 2017. Volgens de politie heeft de toename van het aantal inbraken vooral te maken met een sterke stijging van de methode ‘cilindertrekken’ als een vrij geruisloze manier om binnen te komen. Veel huizen hebben geen hang- en sluitwerk dat hierop is beveiligd. Bestaande maatregelen om woninginbraak tegen te gaan, zijn informering rondom woninghotspots middels brieven en buurttenten, wijkveiligheidsrapportages, inzet van mobeyes, extra toezicht.  Gekeken wordt naar uitbreiding en/of vernieuwing.

Ondermijning en doorbreken van criminele carrières
In 2018 is ingezet op het (door)ontwikkelen en uitvoeren van een effectieve(re) aanpak van ondermijning.
Op 6 februari 2018 heeft de heer dr. H. Ferwerda (criminoloog, Bureau Beke) in een Ronde over ondermijning aan de raad toegelicht, dat ook in Amersfoort – net als in de rest van Nederland - drugshandel en -gebruik het grootste ondermijningsrisico vormt. Dit uit zich onder meer in aanwezigheid van locaties en branches waar aan drugs gerelateerde ondermijnende activiteiten plaatsvinden en het bestaan van criminele (jeugd)netwerken en families die deze drugscriminaliteit faciliteren.
In het verlengde hiervan is een Amersfoortse aanpak geformuleerd die als speerpunten heeft:

  1. Vergroten weerbaarheid van het bestuur, ambtelijke organisatie en de stad

In dit kader belangrijke stappen in 2018:

  • Onderzoek laten uitvoeren door het Verwey Jonker Instituut naar bedreiging en intimidatie van het bestuur, raadsleden en medewerkers van de gemeente, de wijkteams en IndeBuurt033. De rapportage wordt in 2019 opgeleverd.
  • Medewerker geworven die – twee jaar lang - voor 20 uur per week ingezet wordt voor het vergroten van de weerbaarheid.
  1. Intensiveren lokale integrale aanpak

In dit kader belangrijke ontwikkelingen in 2018:

  • Start ontwikkeling van een aanpak criminele netwerken.
  • Er een communicatie medewerker is toegevoegd aan de lokale integrale aanpak, die inzet op effectieve communicatie over ondermijningszaken en het ontwikkelen van communicatie als interventiestrategie.
  • Deelname aan diverse regionale gremia voor kennisuitwisseling en expertiseontwikkeling en meedenken over regionale prioritering en uitvoering.
  1. De aanpak van problematische jeugdnetwerken en het tegengaan van criminele doorgroeimogelijkheden van jongeren

In dit kader belangrijke ontwikkelingen in 2018:

  • De ontwikkeling van een aanpak waarmee problematische jeugdnetwerken in beeld gebracht worden.
  • Inrichten en opstarten van een persoonsgerichte aanpak van individuele jongeren en hun gezins- en familieleden (criminele families).
  • Inzetten van een verbetering van de organisatie van ‘bemoeizorg. Met subsidie van ZonMw is met de bemoeizorgpartners een project opgestart om gespecialiseerde bemoeizorg te integreren in een stedelijk team en een leeromgeving voor wijkteams, bemoeizorgpartners, FACT en andere partners in te richten om de samenwerkingsvragen op te pakken. Ook is het jeugd interventieteam uitgebreid met het accent op jeugd en veiligheid waarbij meer outreachend wordt gewerkt.

Benadrukt wordt dat de Amersfoortse aanpak van ondermijning past binnen de landelijke en regionale aanpak. Voor deze laatste aanpak heeft regio Midden-Nederland eind 2018 ruim 10 miljoen euro (voor de komende 3 jaar) ontvangen uit het landelijke ondermijningsfonds dat door Kabinet Rutte III ter beschikking is gesteld voor de aanpak van ondermijning.

Nazorg (ex-)gedetineerden
In 2017 heeft de Rekenkamercommissie de Amersfoortse nazorg aan (ex-)gedetineerden laten onderzoeken. Eén van de aanbevelingen was om ook nazorg voor ex-gedetineerden op te pakken die korter dan 6 maanden vast zitten. In 2018 is begonnen met het verder uitbreiden en ontwikkelen van de nazorg voor alle Amersfoortse (ex)gedetineerden. De gemeente is in dat kader ook begonnen met een spreekuur in de penitentiaire inrichting Nieuwegein voor Amersfoortse gedetineerden.

Woonoverlast
Wet aanpak woonoverlast
De aanpak van woonoverlast vormt een structureel onderdeel van onze lokale persoonsgerichte aanpak (PGA). De regievoering werd gedaan door de gemeentelijk coördinator woonoverlast. Op 1 juli 2017 is de Wet aanpak woonoverlast in Nederland van kracht geworden. Sinds de wijziging in de APV bestaat 15 november 2018 ook in Amersfoort de mogelijkheid om er gebruik van  te maken. De burgemeester heeft de bevoegdheid gekregen een gedragsaanwijzing op te kunnen leggen. Dit middel kan slechts ingezet worden als ultimum remedium, wanneer andere interventiemethoden geen uitkomst hebben geboden om de ernstige en herhaaldelijke overlast te stoppen. Het college evalueert jaarlijks het instrument en de toepassing ervan binnen de gemeente Amersfoort en legt hierover verantwoording af aan de gemeenteraad.

Schakelpunt Personen met Verward gedrag en Gevaarrisico
De pilot ‘Schakelpunt Personen met Verward gedrag en Gevaarrisico in Midden-Nederland’ is op 1 juli 2018 (door)gestart voor de duur van 20 maanden. Het schakelpunt vormt een gewenste en noodzakelijke aanvulling in de sluitende aanpak binnen Midden-Nederland in het complexe netwerk van zorg, straf, hulp en ondersteuning. Het doel is continuïteit van (passende en tijdige) zorg èn het voorkomen en beperken van overlast en gevaar. Het Schakelpunt heeft korte lijnen met de Veiligheidshuizen, ZSM (Zorgvuldig, Snel en op Maat), de meldpunten acuut en niet-acuut, lokale en regionale partners en zo nodig landelijke partners. De gemeente Amersfoort is ook één van die partners en kan ook casussen inbrengen. Dit gebeurt door de PGA Interventie specialist. Het betreft een complexe aanpak die vaak maatwerk vraagt. Zie voor inzet en maatregelen ook hoofdstuk Sociaal Domein.

Preventie radicalisering
Onze inzet is gericht op het verwezenlijken van de doelstelling "beschermen van de rechtstaat en democratische waarden". De lijn die wij de afgelopen jaren hebben ingezet, zetten wij door: het voorkomen van het ontstaan van voedingsbodems voor polarisering en radicalisering door in het sociaal domein actief in te zetten op het versterken van de inclusieve samenleving. Wij zorgen ervoor dat netwerkpartners kennis hebben van het onderwerp en vroegtijdig kunnen signaleren. Wij grijpen in als het nodig is.
Sinds 2016 hebben wij een regionale samenwerking op preventie en vroeg signalering van radicalisering. Voor deze regionale samenwerking hebben wij ook in 2018  van het Rijk geld ontvangen. Een deel van deze gelden zijn in 2018 (nog) niet door de regiopartners in gezet en zouden in 2019 alsnog aan dit doel uitgegeven moeten worden.