CO ₂ -neutraal stad

Warmtevisie. Medio 2018 zijn wij gestart met het opstellen van de warmtevisie en routekaart om te komen tot duurzaam verwarmde gebouwen zonder aardgas.  In de visie wordt duidelijkheid gegeven over welke technische oplossingen waar het meest kansrijk zijn. Voor een groot deel van de stad lijkt een warmtenet de meest haalbare oplossing. Alleen in de nieuwere wijken lijkt het logischer om naar een individuele all-electric variant te gaan. Voor sommige gebieden of bebouwing, bijvoorbeeld voor historische panden, is het nog niet duidelijk. Daar zou duurzaam gas, zoals biogas of groene waterstof, geschikt kunnen zijn. In wijkwarmteplannen wordt dit concreter ingevuld. De routekaart geeft de planning aan wanneer voor welke wijk een wijkwarmteplan wordt opgesteld. Ook als er nog geen wijkwarmteplan wordt opgesteld kunnen bewoners al stappen zetten. Isoleren is altijd een goed idee.
De warmtevisie is opgesteld in een participatief proces met veel partijen uit de stad, zoals de woningcorporaties, netbeheerder Stedin, energieleveranciers, huurdersorganisaties, vertegenwoordigers van bedrijven, VvE’s en bewoners. Besluitvorming door de Raad staat gepland in Q2 van 2019.

Samenwerking woningcorporaties. De komende jaren zullen wij nauw samenwerken met woningcorporaties om de stad te verduurzamen. Hiervoor is het bestuurlijk overleg warmte gestart met bestuurders van alle drie de woningcorporaties en de wethouders verantwoordelijk voor wonen en energietransitie

Subsidie BZK. Eind juni 2018 heeft de gemeente subsidie aangevraagd bij het ministerie van Binnenlandse Zaken voor het aardgasvrij maken van Schothorst-Zuid. Op 29 september 2018 heeft het ministerie laten weten dat Amersfoort niet is uitgekozen. De subsidie was bedoeld voor de eerste groep eigenaar-bewoners in Schothorst-Zuid die hun woning aardgasvrij gaan maken. Er waren 75 aanvragen uit het hele land, waarvan er 27 zijn geselecteerd. Daarnaast heeft de kwartiermaker van het Rijk Amersfoort bezocht om zelf in ogenschouw te nemen op welke wijze wij hier de wijkwarmteplannen vormgeven

Wijkwarmteplan Schothorst Zuid. Voor de wijk Schothorst Zuid zijn wij in 2018 gestart met het opstellen van een wijkwarmteplan. In het wijkwarmteplan komt te staan welke duurzame alternatieven er zijn om aardgas te vervangen bij het verwarmen van woningen, opwarmen van water en koken. Het plan geeft verder inzicht in hoe wij dat kunnen realiseren, welke ondersteuning de gemeente kan bieden.
In 2018 is hoofdzakelijk ingezet op het analyseren van het vastgoed in de wijk, het inventariseren van plannen van grote(re) vastgoedeigenaren en het informeren van inwoners. Onder andere op een grote informatiebijeenkomst in november. Naar verwachting stelt de raad in de eerste helft van 2019 het wijkwarmteplan vast.

Gezonde en veilige stad

Uitvoering Actieprogramma fijn stof In het kader van de uitvoering van het Actieprogramma Luchtkwaliteit en de visie fijn stof zijn in 2018 onder andere de volgende projecten uitgevoerd: de 1e slimme bandenpomp is geopend bij Emiclaer, de exacte locatie en actuele besparing is te vinden op band op spanning. Deze winter is de bewustwordingscampagne over de schadelijke effecten van houtrook ("welk rooksignaal geef jij af"?) herhaald. De subsidieregeling voor elektrische scooters voor zakelijk gebruik is in april 2018 opgestart en lijkt langzaam op gang te komen. Het project Stop en Drop is op de Hof gerealiseerd. Hiermee hoeven koelwagens de motor niet te laten draaien tijdens laden en lossen.

Actieplan Geluid Op basis van de Geluidskartering, die is vastgesteld in 2017, is in 2018 het ontwerp Actieplan geluid vastgesteld. Amersfoort is verplicht dit actieplan te maken. In het plan is aangegeven welke woningen als knelpunt worden aangemerkt, vanwege de hoge geluidbelasting van wegverkeerslawaai. Daarnaast zijn aandachtslocaties aangewezen. In het actieplan zijn 9 maatregelen benoemd om de geluidbelasting op de knelpunten te reduceren. De nadruk ligt hierbij op het verbeteren van de geluidsituatie bij knelpunten op het moment ruimtelijke ontwikkelingen plaatsvinden of verkeersmaatregelen worden genomen. In 2019 wordt het definitieve plan vastgesteld, nadat het plan voor iedereen ter inzage heeft gelegen.  

Bodem Als onderdeel van de uitvoering van het Convenant Bodem en ondergrond 2016-2020 zijn in 2018 o.a. de volgende activiteiten uitgevoerd: Met provincie Utrecht en gemeente Utrecht is een onderzoek uitgevoerd naar diffuus lood en een gemeenschappelijke aanpak opgesteld. Met een deel van het beschikbare budget zijn bodemsaneringen uitgevoerd op o.a. de Boldershof, Zonnehof en de Keerkring. In 2018 is ook de voortgang en aanpak van de bodemsanering van NS Vetgas in opdracht van het Rijk gestart.
Vanwege de toename van het aantal bodemenergiesystemen en de drukte in de ondergrond is onderzocht in hoeverre een grootschalige keuze voor bodemwarmtewisselaars kan en welke randvoorwaarden hiervoor nodig zijn.
Met het waterschap Vallei en Veluwe is een pilot gestart (TEO Schothorst) om energie uit het oppervlaktewater te combineren met ondergrondse energieopslag in de wijk Schothorst.

Klimaatbestendige stad
Het steenbreeknetwerk dat zich richt op het klimaatbestendig maken van privétuinen heeft 6 voorbeeldtuinen aangelegd die regelmatig in de lokale en landelijke pers komen en bezocht worden door professionals en door bewoners uit de stad. Er is een training over klimaatbestendige tuinen voor hoveniers gehouden, waaraan ruim 40 deelnemers waren.
Het Meetjestad project heeft een subsidie van 25.000 euro van het Delta Plan Ruimtelijke Adaptatie ontvangen voor het impactproject: Risicodialoog op basis van het zelf meten aan hitte. De miljoenste meting is gedaan. En een eerste artikel is verschenen in het blad Meteorologica: Het belang van minimumtemperatuur bij een hittegolf - kan ik mijn huis nog wel koelen? Op het Groene Huis is een fototentoonstelling  gemaakt over klimaatbestendige stad. En er zijn klimaatbestendige voorbeeldtuintjes aangelegd. Meerdere schoolpleinen zijn naast groen ook klimaatbestendig gemaakt.
Wij hebben een klimaatadaptatie (KA)team opgericht dat iedere drie weken werkzaamheden en inhoud met elkaar afstemt. Deelnemers zijn: waterschap Vallei en Veluwe, Platform water Vallei en Eem, afdelingen Leefomgeving, Stad in ontwikkeling en Woonwerkklimaat.

Groene stad

biodiversiteit In 2018 is het beheer van de bermen aanbesteed waarin ecologisch bermbeheer is opgenomen. Vanaf 2019 worden de bermen ecologisch beheerd. Verder zijn in 2018 de voorbereidingen getroffen voor een nieuwe uitgave van de Stand van de Natuur in Amersfoort. In 2019 zal deze verschijnen.Voor de wijk Soesterkwartier heeft provincie Utrecht een ontheffing verleend voor de Wet Natuurbescherming. Dit is een pilot en de eerste binnen de provincie. Hierdoor zorgen wij ervoor dat er voldoende nest- en rustplaatsen blijven voor huismussen, gierzwaluwen en vleermuizen en dat renovatiewerkzaamheden geen vertraging oplopen. In 2019 werken wij aan uitrol over de hele stad. Verdere toelichting op de voortgang wordt bij stedelijk beheer gegeven. Bij Ruimtelijke ontwikkeling wordt gerapporteerd over de groenkaart en groencompensatie.
Centrum voor natuur en milieu educatie in het Groene Huis (CNME). Het CNME ondersteunt scholen bij het geven van natuur en milieueducatie (NME) zodat kinderen en jongeren leren om natuur en duurzaamheid een plek te geven in hun keuzes en gedrag. Zo organiseerde het CNME met zes voortgezet onderwijs scholen veldwerkdagen op Landgoed Schothorst. Leerkrachten uit het basisonderwijs namen deel aan een NME- coördinatorencursus (vijf basisscholen), lessen en excursies (meer dan 300 groepen) en gebruikten leskisten en materiaalpakketten over natuur en duurzaamheid (ruim 530).

Inwoners van Amersfoort kunnen in en om Het Groene Huis terecht voor inspiratie en informatie over natuur en duurzaamheid. Zo vonden er in en om het Groene Huis ruim 300 lezingen, workshops, vergaderingen en netwerkbijeenkomsten plaats over natuur en duurzaamheid. Deze werden georganiseerd door o.a. groene verenigingen, ondernemers of netwerken en gefaciliteerd door het CNME. Ook waren er (mini-)exposities over Stadsbomen, natuur in de winter, gierzwaluwen, wilde bijen en klimaatbestendige tuinen.

Met zo'n 70 vrijwilligers en deelnemers sociale activering leverde het CNME een bijdrage aan het beheer van Landgoed Schothorst. In 2018 zijn onder andere klimaatbestendige voorbeeldtuinen aangelegd.

Afvalloze stad  

Omgekeerd inzamelen Het afgelopen jaar zijn wij daadwerkelijk van start gegaan met de plaatsing van de ondergrondse restafvalcontainers; in Nieuwland en Hoogland zijn de containers geplaatst. In Nieuwland is het Omgekeerd inzamelen inmiddels ingevoerd. In de wijken Kattenbroek en Zielhorst zijn de voorbereidingen voor het Omgekeerd inzamelen in 2018 opgestart, met onder meer informatiebijeenkomsten voor de inwoners.

Hoogbouw Om de stadsbrede doelstelling te halen, 100 kg restafval per inwoner in 2020, is het van belang dat hoogbouwbewoners mee gaan doen in het scheiden van afval. Deze bewoners moeten dan wel over de juiste inzamelmiddelen beschikken. Vanaf september 2018 zijn we daarom met een pilot gestart bij hoogbouwcomplexen in de wijken Nieuwland, Hoogland en Kattenbroek. Doel van de pilot is bewoners van hoogbouw beter te faciliteren om hun afval te scheiden.

Zwerfafval De financiering voor het gehele zwerfafvalproject resulteert uit de Raamovereenkomst verpakkingen 2013 – 2022 die is opgesteld door de verpakkingsindustrie en de rijksoverheid. Sinds 2015 worden zwerfafvalprojecten uitgevoerd volgens het programma zwerfafval 2015-2022. Het programma richt zich op bewustwording en gedragsverandering. Hierbij richten we ons op vier verschillende lijnen:

• Educatie (doelgroep onderwijs),
• Stad (doelgroep bedrijven, instellingen, ondernemers, inwoners)
• Fysieke inrichting / beheer en voorzieningen (gericht op voorzieningen, monitoring, beheer) en
• Communicatie (gericht op campagnes en acties).

Zo is een grote opschoonactie tijdens de World Cleanup Day op 15 september gehouden. In de lijn fysieke inrichting / beheer en voorzieningen zijn de eerste stappen gemaakt in met de structurele aanpak bijplaatsingen. Samen met het CNME en communicatie zijn nieuwsbrieven en nieuwsberichten over activiteiten verzorgd. Verder hebben we in  november 2018 hebben we een bijdrage geleverd aan het landelijke Zwerfafval congres door te vertellen over de lijn Stad en hoe we daarin samenwerken met Matchpoint.

Afvalverwerking en circulaire economie
In 2018 zijn de voorbereidingen getroffen voor de samenwerking Cirkelwaarde. Circulus-Berkel, ROVA en AVU hebben in december 2018 besloten te gaan samenwerken in het kader van circulaire economie. Deze samenwerking wordt Cirkelwaarde genoemd. De voorbereidingen voor het opzetten van het Expertisecentrum en het Handelshuis zijn in volle gang. In het Expertisecentrum wordt kennis over de materiaalstromen textiel, luiers, gft afval, afgedankte elektrische en elektronische apparatuur (AEEA), en verpakkingen gebundeld. In het Handelshuis wordt het voorbereiden, begeleiden en uitvoeren van aanbestedingen gedaan. Dit betreft een bureau in eigen beheer van AVU, Circulus-Berkel en ROVA. Daarnaast voorziet het Handelshuis in het beheer van de contracten en de administratie rond die contracten.